29 de março de 2008

Roteiro a Pena Trevinca e Pico Maluro















Caminhos que levam a Pena Trevinca há quase tantos como a Roma. Desta volta escolhemos como ponto de partida a pequena aldeia de Vilanova, no concelho d´A Veiga.

Para chegar a Vilanova há duas opçons principais, dependendo do ponto de origem, mas ambas passam pola Veiga. Umha é chegar até a Rua de Valdeorras pola N-120 e desde aqui ir à Veiga. A outra seria a opçom mais ao Sur, na que há que ir até a Gudinha pola A-52, desde aqui até Viana do Bolo pola OU-533 e depois à Veiga. Umha vez nesta, tem-se de ir pola OU-177 direcçom Jares, que se colhe numha rotunda no centro da vila. Ao chegar ao cruzamento onde se escolhe entre a direcçom Jares-Seoane-A Ponte (OU-177) e Espinho-Lamalonga-Meixide-Vilanova (OU-176), escolher esta segunda e continuar até chegar a Vilanova.


Umha vez no ponto de partida vam ser necessárias 8 ou 9 horas de andaina, pois ao cabo terám-se caminhado por volta de 28 quilómetros safando fortes desnivelamentos. De Vilanova(1200m) até o pico Maluro(1934m) é um primeiro trecho marcado pola forte pendente que nom amainará nas duas horas e meia que vai levar a ascensom. Ao ir ganhando altura vai medrando o campo de visom, polo que ao pé do Maluro a paisagem é inesquecível: olhando cara o Norte veremos o Courel com as suas feridas (canteiras) e por trás os Ancares. Com voa visibilidade mesmo se pode enxergar a dorsal cantábrica. Na mesma direcçom mas em primeiro plano está a zona de Casaio onde a paisagem torna destruiçom, pois a extraçom de lousa ocupa gram parte do território, e já a meia altura na própria estribaçom do Maluro ve-se onde, de nom impedilo a oposiçom vizinhal, erguerá-se um parque eólico com o apoio e participaçom da Junta da Galiza. Deixando a desfeita a um lado, ao mirar cara o Leste e Sur-Leste debuxam-se os picos mais altos do maciço: Pena Súrvia(2095m), Pena Negra (2119m) e Pena Trevinca(2127m), ficando meio agachado perante estes o val do rio Jares. Ao Oeste a comarca de Viana do Bolo fica amuralhada polo maciço de Maceda, vendo-se com claridade cabeça de Maceda(1778m). Por último dizer que o entorno do caminho está dominado polo monte baixo, maioritariamente formado por uzeiras.

A partir do Maluro há que seguir um estreito trilho que serpentea polo alto da estribaçom, atravessando zonas rochosas nas que para além de carqueijas chamam a atençom os mantos de arando e nalgum caso algumha colónia de genebreira. Umha vez superado o Crestom, que é um passo duns 300m de distáncia caracterizado polo íngreme desnivelamento das suas vertentes, chega-se já ao maciço tendo Pena Trevinca à frente. Umha vez atingido o cume e depois dumhas 5 horas de caminhada é quando se pode desfrutar da fermosura do val do rio Tera, que olhando cara o Sul, vê-se povoado de enormes branhas sulcadas polas retortas augas do que é ainda um regato.

De aqui só resta descer polas cristas deixando à esquerda a fonte do Jares e atravessando os prados e rochedos do Sestil, até onde o próprio Jares começa um passeio tranquilo polo val que leva o seu nome, moi perto de onde se junta com o rio de Meladas. Desde aquí umha pista, que nalgum trecho semelha pendurada da ladeira, acompanha o val pola margem direita até desviar-se ao final cara o ponto donde partimos nove horas antes.







24 de março de 2008

Nacionalizar o sector eléctrico?

Nacionalizar o sector eléctrico?

Irene Porto

Casualidades ou non da vida. En poucos días a FPG porá en marcha unha campaña nacional baixo a palabra de orde xenérica de produción enerxética, lucro colonial, e mira ti, que estes días leo na prensa como a Consellaría de Innovación e Industria vai comezar o vindeiro mércores co proceso do maior concurso eólico da nosa historia. Serán os camiños da vida que se entrecruzan entre unha Consellaría dirixida -de momento- por Fernando Blanco, membro da UPG, e as herdeiras e herdeiros da UPG histórica, organizadas na FPG.

Pois ben, estes días a prensa foi abondosa en datos referentes ao negocio eólico, alcumado como o auténtico petróleo galego. E como non podía ser doutro xeito, nunha área de capitalismo colonial como é o noso país, o imenso excedente xerado por tan lucrativo negocio non só vai cara riba (na pirámide social) senón que tamén vai cara fóra. Semella que agora preténdese modificar un pouco esa liña ascedente e cara fóra por outra así mesmo ascendente e un pouco cara dentro e o resto cara fóra. É dicir, facer que a oligarquía indíxena poda participar dos excedentes do petróleo galego. Pero vaiamos agora a algúns deses datos que ofrecía a prensa para ollarmos mellor en que escenario nos movemos. Sobre a oligarquía e outras consideracións volveremos máis adiante.

-Galiza é o segundo maior produtor europeo en enerxía derivada do vento e o quinto do Planeta.
-Un de cada catro euros que ingresa a industria eólica española sae do vento galego.
-Factúrase uns mil millóns de euros ao ano do que apenas fica en Galiza un 10%.
-Desde 1995 creáronse 130 parques con máis de 3500 muiños que extraen por riba dos 2603 megavatios de potencia.
-Pouco máis do 5 % da potencia eólica instalada é “galega”.

A estes, entre outros moitos datos, cómpre engadir que a enerxía eólica é a máis rendíbel entre as renovábeis: unha vez amortizada a inversión inicial os beneficios son imensos. O novo plano eólico adxudicará 2325 megavatios máis (que equivalen a 2000 muiños) para situarnos nos 6500 megavatios no ano 2012, o que, segundo as propias fontes do sector, implicará unha facturación que -nada menos!- superará os 3000 millóns de euros ao ano.

O conselleiro tivo que recurrir ás típicas e tristes xustificacións xa coñecidas de outras épocas. Afirma, por exemplo, que esta nova adxudicación vai crear uns 3000 postos de traballo. O que non di é que o sector eléctrico en Galiza sendo o máis rendíbel é o que menos emprego crea en función da súa produción: segundo os datos do INE por cada emprego xerado polas eléctricas o resto das industrias galegas ocupan a sete traballadoras ou traballadores. Seguimos?

Agora ben, semella que unha operación de tal envergadura comandada por unha consellaría do BNG pretende repartir un suculento anaco da nova torta eólica coa oligarquía asentada na nosa nación. A prensa daba os nomes, entre outros aparecían (desde logo ningún ten desperdicio): Manuel Jove, José Manuel Cortizo, Epifanio Campo (irmán do alcalde de Ortigueira, o amiguete do tal Pocholo), Tojeiro (ai, ai, vivamos como galegas con Reganosa e represión sindical), Gómez Franqueira, Ceferino Nogueira, Jacinto Rey (si, o d'A Nosa Terra)... Para outro día deixamos o estudo sobre estes e outros persoeiros de tan refinada e patriótica burguesía. De momento unha cousa si parece clara. Máis alá de certas migallas de tipo social que se recollen no decreto 242/2007, do 13 de decembro, polo que se regula o aproveitamento da enerxía eólica, non é de recibo esta ampliación de potencia que se pretende levar a cabo. Cando menos a Consellaría o que tiña que decretar era unha moratoria como se ten demandado desde sectores medioambientalistas, e máis cando se sabe que o 40 % da enerxía eléctrica que se produce no noso territorio vaise irremediabelmente cara fóra.

Sobre a entrada destes elementos da oligarquía local, que, por se alguén se esqueceu, son engranaxes da maquinaria colonial, só quero lembrar unha cita que considero moi apropiada da situación na que nos movemos e que un día copiei non sei de onde nunha vella libreta que hoxe recuperei:

“Cando falamos de oligarquía falamos, pois, dunha clase dominante que asume o seu país como lugar onde enriquecerse, pero ao que non se sinte vinculada de forma real (...) [a oligarquía] leva, sen case excepción, a manter ao seu país en pública subasta”.

O país en pública subasta: eis o cerne da cuestión. Cómpre reaxir frente a esta operación de gran calado na que o BNG pretende selar silandeiramente unha alianza estratéxica coas principais fortunas, ao prezo que for.

Nun artigo anterior afirmaba “[os movementos en defensa da terra] pola súa propia dinámica demostran obxectivamente o fracaso absoluto do sistema autonómico na nosa nación”. Velaquí, na loita pola apropiación dos nosos recursos -neste caso os enerxéticos-, unha nova demostración do fracaso dese sistema e da necesidade de superalo. Se queremos ter futuro e aínda que hoxe por hoxe non contemos coas ferramentas axeitadas deberiamos ser quen de situar na axenda política o debate sobre a nacionalización dos nosos sectores estratéxicos e, nomeadamente, dos enerxéticos.

Remato xa. Como comentei no inicio a FPG comezará en breve unha campaña nacional ben concreta contra o expolio enerxético que desde hai moitos anos vimos aturando. Agora tócalle a outras pezas moverse no actual escenario. Ficar caladas ou paralisadas non sería bo sinal. Cómpre poñer ao descoberto a subasta continua que se está a facer co noso país. Galiza precisa unha outra política. Unha política nacional e popular que poña freo ás constantes agresións e nos permita avanzar cara a nosa soberanía nacional plena. O pobo, aquí coma en todo, será finalmente, quen máis ordene.

8 de marzo de 2008

17 de março de 2008

Do Monte Pindo às Terras do Jalhas.







No passado sábado 22 de Março, o grupo local de Compostela Agrupaçom de Montanha “Augas Limpas” visitamos a Costa da Morte e a Comarca do Jalhas. Saimos do monte Pindo, um dos lugares da mitologia galega, e andamos a serra da Runha, rumo à devesa de Anlhares e o concelho de Maçaricos. Som as paisagens bravas do ocidente da Galiza: relevos ondulados, alturas modestas, grandes zonas agrárias e gadeiras, e redutos das fragas que sobrevivírom aos lumes e as repovoaçons alcoliteiras. Umha comarca rica em património megalítico e lendas populares, que foi cenário da luita guerrilheira e de confrontos em defesa da mao comum. Hoje está ameaçada polo plam piscícola da Junta (Quilmas), polo sector eólico e pola voracidade de Ferroatlántica, que saquea o Jalhas com as suas centrais eléctricas. Nenhuma destas indústrias de lixo salva a comarca da emigraçom e o despovoamento.

Lendas:

O monte Pindo é umha imensa mole de granito rosa cujo cúmio (chamado a Moa) acada os 627 metros de altura. Existem numerosas lendas sobre este cúmio, que os historiadores románticos chamárom “Olimpo Celta”.

O Pindo domina as terras do Fim do Mundo, sendo o fogar das deidades galegas. Muito correm os contos, lendas e histórias deste lugar, que chegárom a suscitar o interesse em persoeiros galegos dos mais variados ámbitos.

Os nossos antergos só soubérom explicar a viçosa e curiosa geomorfologia do Pindo, inçada de relevos em bolos de granito, mediante histórias de deidades, esculturas, ou monstros e gigantes míticos, e lendas que enchérom de ilusom e fachenda aos habitantes destas terras, que transmitírom de pais a filhos, durante séculos, contos de tesouros fabulosos, belíssimas princesas, roteiros segredos, serpentes de sete cabeças, fadas encantadas, sacrifícios e ritos de fecundidade –que ao parecer vivêrom até tempos mui recentes-...que dérom forma à tradiçom que situa neste lugar o monte sacro dos celtas galegos. Obviando as lendas, o que si se topárom som numerosos restos arqueológicos, como petróglifos, trebelhos de bronze e, ao que parece, restos dumha velha hermida.

Topa os seus complementos ideais na praia de Carnota, a mais longa da Galiza, e cuja aparência muta seguido; também na espectacularidade da fervença do Jalhas no Éçaro, único lugar da Europa onde um rio cai em férveda directamente sobre as águas do océano. O espectáculo é, agora, raramente observável por mor do encoramento das águas do Jalhas em Dumbria. Apenas podemos desfrutar dele os domingos de Julho e Agosto. Estas som as terras do combate mítico de Dumbria. O topónimo refere a existência dumha importante citánia nestes eidos, como indica o vocábulo Dunn, palavra da antiga língua céltica galega. Precisamente, o historiador romántico Benito Vicetto enquadra em terras de Dumbria, na sua Historia de Galicia de 1865, o combate mitológico livrado entre Céltigo e Noério, chefes do clam dos primeiros galegos. A batalha foi cantada e exaltada polo bardo Pondal.

As lendas tampouco nom se esquecêrom da paragem vizinha do Jalhas, pois dize-se que trás dessa fervença da que caem directamente as águas sobre o mar, existe umha porta mágica guardada por bruxas, que levará em baixo do rio o moço que se atreva a passar, podendo daquela casar com umha bela princesa encantada e possuir umha enorme fortuna.

Riquezas naturais:

A difícil acessibilidade do Pindo guardou virgem durante séculos o mais grande tesouro ao que qualquer lenda pudera ter-se referido: um conjunto natural único, um autêntico edém de espécies naturais raramente visíveis em nenhuma outra parte do mundo. A jóia desta coroa é o carvalho anao (quercus lusitanica), cujo assentamento é único na Galiza. No Pindo toparemos vários exemplares desta espécie, declarada em risco de extinçom, e que soubo coexistir com outros carvalhos como os quercus robur e quercus pyrenaica, com pinheiros como o pinus pinaster, pinus radiata e pinus sylvestris, e com loureiros (laurus nobilis), acivros (ilex aquifolium)... e com outras espécies de alto valor ecológico.

Rota:

Estas pedras, assi que imos subindo, ganham em tamanho e começam a debuxar as mais variadas formas antropomorfas. Algumhas delas têm nome de seu, como o guerreiro do chao de Sam Lourenço, perto do que podemos ver também o que resta dumha exploraçom de wolfram.

A pouco de começar achamos numerosos moinhos de água em estado de abandono, e com umha cova em que se refugiárom, ao igual que em outras zonas do Pindo, numerosos guerrilheiros da IV Agrupaçom durante os anos posteriores a 1936, dado o seu difícil acesso e os muitos lugares para se agachar.

Contra a metade da subida, aparecem ante nós as ruinas do antigo castelo de Sam Jorge, na actualidade um conjunto de pedras amoreadas. No século X, o bispo de Íria Fávia, Sisnando, ordenou a construçom da rocha forte nas beiras do monte para defender estas terras dos contínuos ataques dos piratas. Habitárom-no várias famílias nobres, até que foi destruido em 1467 na segunda guerra irmandinha. Diz-se que há cincuenta anos ainda se podiam ver parte dos muros, desfeitos polos buscadores de tesouros.

Possivelmente ainda haveria dous castelos neste contorno. O estudioso e galeguista Carré Aldao fala-nos de três fortalezas: a de Canedo, fora dos limites do monte; a de Sam Jorge, já nomeada, situada no alto do Pedrulho, face o porto de Quilmas, e a de Penafiel, no monte do mesmo nome. Ainda que nom se conservam restos materiais determinantes nem documentaçom analisável, si há umha inscriçom em latim numha pedra isolada, que testemunha toda umha época:

"Reis, bispos, presbíteros, todos por poderes recebidos de Deus, excomulgárom aqui este castelo".

A inscriçom, ainda hoje visível, fai referência à excomunhom que no ano 1130 lançou o arcebispo Gelmires contra o conde de Traba, por ter prisioneiro no seu castelo ao Arcediano de Trastámara.

A vegetaçom começa a rarear conforme subimos e, se tivermos sorte, poderemos ver greas de cabalos bravos.
Ao chegarmos aos primeiros cúmios, o carreiro colhe direcçom norleste e logo norte, para acedermos à plataforma pétrea polo leste.
Quando pisamos o cúmio, o espectáculo que dá nas vistas compensa o esforço realizado. Do promontório há umha panorámica privilegiada da zona: Cabo Fisterra, a ria de Corcubiom, a desembocadura do Jalhas...e grande parte do litoral galego aos nossos pés. Também podemos ver um conjunto de petróglifos e caçoletas formadas polos muitos anos de erossom da chuva.

O padre bieito Martinho Sarmiento fijo umha ampla referência a este monte, dizendo que o seu nome fora posto pola sua semelhança com o Pindo da Greça; até mesmo parece haver nos seus outeiros um coro de musas. O padre recolhe várias histórias e lendas sobre ele, como que a erva do Pindo medra muito da noite à manhá; que existem infinitas ervas medicinais, ou que a ele acodiam as parelhas estéreis, com a intençom de conseguirem descendência.

Xosé Barreiro Barral, grande estudoso deste maciço, afirma que na sua primeira visita a este lugar, alô polo ano 1932, topou os restos dum antigo povoado, e era aqui onde se situava umha das três aras sextianas.
Deste ponto iremos cara Arcos, onde nos deteremos um bocado nas fervenças de Noveira. Logo atravessaremos os montes da Runha (645 m) e iremos para a Devesa de Anlhares: o segundo bosque atlántico mais grande do contorno e também o mais ocidental da Europa. Se nom o impedirmos, tem os seus dias contados em vista do futuro projecto hidráulico que aumentará a sobreexploraçom do Jalhas.

3 de março de 2008

Marcha a Pena Trevinca o 23 de Fevereiro

Esta é a terceira marcha que a AMAL organiza no maciço de Trevinca. Repetiremos Pena Trevinca como cúmio forte da nossa ascensom, mas desta volta a vertente Norte será a que nos leve até ali. Assim, partiremos polo val do rio Jares, escolhendo umha das várias rotas que por ali há em funçom do grupo que sejamos e do estado da montanha (neve, gelo, auga...).
Para podermos atingir Pena Trevinca necessitaremos começar a marcha do sábado bem cedo, pois os dias som ainda muito curtos. Por este motivo nos deslocaremos, já na sexta feira, até o pé do maciço, durmindo num albergue. No domingo, tras passar a noite do sábado no mesmo lugar que na sexta, teremos um breve seminário de orientaçom encaminhado a preparar futuros jogos deste tipo.

DADOS
►Saida: 6ª feira dia 22 de Fevereiro na Estaçom de Autocarros de Ourense
-Grupo I: às 17h
-Grupo II: às 22h
►Regresso: domingo após jantar
►Dificuldade: meia-alta, pois caminharemos por volta de 8 horas superando um desnivelamento duns 800 metros
►Cousas necessárias:
-saco-cama
-comida para as ceias da sexta e do sábado, jantar do sábado e domingo e almoços do sábado e domingo. No albergue temos cocinha com tres fornilhos, polo que para as ceias e almoços disporemos dela
-recomendável polainas ou calças impermeáveis no seu defecto, pois com certeza atrevessaremos zonas de neve. Do resto de roupa, a normal de qualquer roteiro, valorando o tempo que vaia (nom esquecer repostos, especialmente do calzado)
-bússola, quem a tiver, para facilitar o seminário de orientaçom
►Preço do albergue: por volta de 8,5 € a noite
►Contactos para mais informaçom:
-667673715 Antom (chamar entre as 9h e as 13h em dias laboráveis)
-aguaslimpas@gmail.com
http://www.agalega.info/videos/?emi=1561&corte=2008-02-07&hora=14:32:09&canle=tvg1

X Acampamento de Verao

Como todos os últimos fins de semana do verao, reunimo-nos num par de jornadas de convívio, caminhadas, lezer e conversa, que servirá...